90 urterekin Durangon zendu da XX. mendeko Euskal Herriko kultura eragile garrantzitsuenetako bat: Leopoldo Zugaza. Kulturarekiko interes handia azaldu zuen , eta erakunde garrantzitsuak sustatu eta bultzatu izan zituen, hala nola Gerediaga Elkartea, Durangoko Euskal Liburu eta Disko Azoka, Durangoko Arte eta Historia Museoa (1988an Bartolome de Ercillako Bizkaiko Kantu Bildumaren berrinprimaketa argitaratu zuena) edo Zarauzko PhotoMuseum-a.

Liburu eta bibliografiaren mundua bere pasioetako bat izanik, Manuel de Larramendi Institutu Bibliographikoa sortu zuen eta Bibliografiari buruzko bi Euskal Kongresu antolatu zituen. ERESBILek Zarautzen 2011n egindako lehenengoan parte hartu zuen, Musika eta dokumentu efimeroak: kontrol bibliografikorako erronka komunikazioarekin, eta bigarrenean, 2012an Zarautzen,  Eresbilen egindako Euskal argitalpen periodiko musikalak komunikazioarekin.

Leopoldo Zugazak hainbat urtez Bizkaiko Aurrezki Kutxako Kultura Sailan aholkularitza-lana egin zuen, ondoren Bilbao Bizkaia Kutxan,  argitalpenen atalean batez ere. Musikazalea eta Bizkaiko musika-eragile garratzitsuenekin harreman estuak zituen, Euskal Herriko Musika Liburutegia izeneko bilduma sortzea izan zen ideia ugarietako bat. BBKren babesarekin honako izenburu hauek argitaratu ziren bilduma hartan:

1. José Antonio Arana Martija. Música Vasca (2ª ed., 1987)
2. -3-4. Carmen Rodríguez Suso. La monodía litúrgica en el País Vasco: Fragmentos con notación musical de los siglos XII al XVIII (3 vol., 1993)

Leopoldo Zugazak, bere seme Alejandrorekin batera, Ikeder sortu zuen. Ikeder, S.L., bere web orriko informazioak adierazten duen bezala, Euskal Herriko enpresa bat da, 1991n sortua, ondarea kudeatzen, argitalpen-diseinua sortzen, kultura-zerbitzuak gauzatzen eta mantentzen diharduena. Kulturaren hainbat alderdiri buruzko erakusketak antolatzeagatik nabarmendu da. Musikari dagokionez, beste proiektu batzuez gain, honako bi hauek garatu zituen:

Felipe Gorriti: Guía de visita (1997)

José Manuel Horna: Roundjazz: Sustraiak eta Abarrak (2003)

Musika erakusketak

Leopoldo Zugazak kultura, poesia eta arte plastikoetako aldizkari sustatu izan zituen. Musikari dagokionez, honako argitalpen hau sustatu zuen:

Revista MINIMA

Zuzendaria: Alejandro Zugaza

Laguntzaileak: Carmen Rodríguez Suso, Natalie Morel, José Luis García del Busto…

Zenbaki bakoitzak partitura bat du aldizkariaren erdialdean.

Hiru zenbaki argitaratu ziren 1991 eta 1992 urteen artean.

Aldizkariaren izenburuak  IKEDERen Colección de monografías MINIMA: MÚSICA, DANZA, DRAMA, monografien bildumari bide eman zion urte batzuk geroago, eta honako izenburu hauek argitaratu zituen:

1. Ramón Rodamilans. En busca de Arriaga (2000)
2. Andrés Isasi. Lieder (2003)
3. Jesús Villa Rojo, ed. Carmelo A. Bernaola: Estudio de un músico (2003)
4. José Antonio de Donostia. De música vasca (2004)
5. Natalie Morel. Ópera Vasca (1884-1937). Edición de Juan Antonio Zubikarai (2006)
6. Jesús Villa Rojo, ed. Músicas actuales: Ideas básicas para una teoría (2008)
7. Gorka Aulestia. Geure Gotzon (2010)
8. Ramón Rodamilans. Andrés Isasi y su entorno (2010)

Leopoldo Zugazak, arte plastikoa maite zuenak, obra grafikoetan interes berezia zuen, eta diseinuari ere garrantzia ematen zion. Zenbait diskoen diseinuan parte hartu zuen, hala nola,  BBK-k argitaratutako Colección de Compositores Vascos Actuales  bilduma, baita Juan Rekartek argitaratutako  aus_Art Records-en grabazio historikoen bilduma ere.

Musika izan zen Leopoldo Zugazak etengabe elikatzen zuen grina ugarietako bat, eta ERESBILekin lankidetza oso eta emankorra izan zuen. Beste ekintza batzuen artean, Minima aldizkarian  argitaratu ziren hiru zenbakietako partiturak Eresbilek hautatu eta editatu zituen. Leopoldok bere bizitza emankorrean hedatutako kultur ekintza guztia ideia eta proiektu berrien hazia izatea espero dugu. Milesker zure lanagatik, Leopoldo!