Eresbil Berriak

‘Koloreka kontari’ emanaldiak Kontari Landarbaso, Orereta Ikastola, Koldo Mitxelena Ikastetxea, Bizarain Ikastola, Telleri-Alde Ikastetxea eta Cristobal Gamon Ikastetxetako ahots gazteak bilduko ditu igande arratsaldean. Landarbaso abesbatzako musika zuzendaria den Iñaki Tolaretxipik bultzatutako ekimen honek gazteak koruen munduaz interesatzera bultzatu nahi ditu.

– Nola lor daiteke gazteek koruen munduaz interesa izatea?
– Abesbatza batean abestea ez dago modan, eta gazteek proposamen ugari dituzte eskuetan. Eurentzat erakargarriak izango diren proposamenak bilatzean datza gakoa, gazteak eurak ikuskizunean parte hartzera bultzatuz eta jakin-mina sortuko dieten kontzertuak eskainiz.

– Euskal Herrian ba al dago harrobi onik abesbatzen munduan?
– Ez, ia ez dago harrobirik. Musika korala apurka-apurka hiltzen ari da eta denbora gutxian oso abesbatza gutxi geldituko dira. Gainera, koralista askoz handiagoek osatuko dituzte. Ez dago erreleborik.

– Zergatik erabaki zenuen lan hau aurrera eramatea?
– Hunkitu egiten nau kantatzeak, eta taldean egitea benetan zirraragarria da. Ezin da bizi dugun guztia hitzez adierazi, baina bizitzeak apur bat zoriontsuago egiten gaitu.

– Zer nabarmenduko zenuke Musikasten ikusiko den obratik?
– Koruen Egunak oso formatu finkatua du. Obra koral erakargarriak aurkeztu nahi dira, berriak direlako edo ezezagunak direlako. Gure kasuan, etorkizunean interesgarriak izan daitezkeen bertsioak eskaintzen saiatuko gara.

‘Txalaparta’ larunbat honetan ikusgai izango da Lekuona Fabrikara. Dantza nagusi izango da Jon Mayak eta Jesus Rubiok sortutako obra honekin. Azken koreografo honek Kukairekin izandako lankidetzatik asko ikasi duela adierazten du.

– Nolakoa izan da Jon Maya eta Kukairekin lan egitea?
– Asko gustatu zait. Oso aberasgarria izan da. Konpainia honek urte asko daramatza lanean. Oso hizkuntza finkatua du, eta primeran erabiltzen dituzte euren gorputzak. Ezagutzen ez nuen hizkera zen. Errenteriako plazan ikusi ditut dantzan, eta ni ez nago hain ohituta horretara, antzokietan ibiltzen bainaiz gehiago. Eta Jonekin oso ondo. Pertsona irekia eta bitxia da. Nik, nire aldetik, landu ohi ditudan ideia horiek eskaini ditut, kezka horiek, kolektiboarekin eta sentsazio indibidualarekin zerikusia dutenak.

– Zer islatu nahi duzu zure koreografietan?
– Ez dut uste koreografia zehatza egiten dudanik. Denboran zehar garatzen den lan-ildo bat da. Galdera berriak sortzen eta konpontzen ari dira behin eta berriz. Pieza bakoitzak etorkizunerako tarteak uzten ditu. Interesak beti dira antzekoak. Dantzarekin eta bizitzan gertatzen zaiguna adierazteko gorputza erabiltzeko moduarekin dute zerikusia. Nire koreografietan bizipenak adierazten saiatzen naiz, eta gorputza eta espazioa erabiltzen ditut erakusteko. Koreografiak ematen digun aukera bikoitz hori ere asko interesatzen zait, kolektiboaren gorputza eta aldi berean pertsona indibidualarena erabiltzea.

– Zer espero duzu lortzea proiektu honek Musikasteren publikoarengan?
– Ikusleek gorputza ikusiko dute denbora guztian gauza bera egiten, baina emaitzak ezberdinak dira. Lan honek gizakia denboraren joanean zer den azaltzen du. Ikusleari gizakiok garen mirari eta aniztasuna esan nahi diogu. Esperientziaz betetzen ari gara, eta errepikatzen joan arren, ez dira inoiz berdinak.

– Dantzarik jarraitzaileenak irabazten al ditu?
– Prestakuntza artistiko honetan publikoaren batekin konektatzen gara, baina beste jende batekin konektatzeko bidea geratzen zaigu. Koreografook publikoarentzat interesgarria izan daitekeen mundu-ikuspegia partekatu behar dugu, film-zuzendariek egin dezaketen moduan.

Kukai Dantza Taldea Errenterian gehien maite den taldeetako bat da. Jon Maya bertako koreografoa talde honen funtsezko zati bat da. Talde hau maiatzaren 18an, larunbata, Lekuona Fabrikan izango da ‘Txalaparta’ lanarekin. Lan hau Jesús Rubio koreografoaren lankidetzatik sortu zen.

– Nola sortu zen proiektu hau?
– Sorkuntza berriaz pentsatzen hasita argi nuen berriro ere koreografoa gonbidatuaren eredua jasotzea interesgarria zela eta, era berean, oso erakargarria zitzaidan txalaparta izatea abiapuntua. Lehenengo ganza Jesusi proposamena egitea izan zen. Berehala onartu zuen eta ordutik martxan jarri ginen. Urte bateko sorkuntza prozesu garrantzitsua izan da, non koreografia sortzeaz gain, Dantzariak txalapartari ere bihurtu diren. Oso prozesu aberasgarria izan da.

– Zer nabarmenduko zenuke Jesus Rubio Gamorekin lan egitetik?
– Dena zer naturaltasunez gertatu den eta zer konfidantzaz egin dugun łan. Prozesuaren ondorioz, emaitza oso aberats geratu da. Koreografiak Jesusen Johiko dinamika eta konposizioak jasotzen ditu, baina, era berean, jatorri tradizionaleko doinu, urrats eta elementu ugari oso presente daude. Uztarketa oso interesgarria dela uste dut.

– Zein da lan honek transmititzen nahi duen mezu nagusia?
– Txalapartak bere baitan oso kontzeptu interesgarriak ditu. Alternantzian jotzeak dakar, norbanakotik abiatuta komunitatean zerbait eraikitzea, ondokoari entzunez, nirea emanez baina beti besteari lekua emanez. Hortik abiatu gara, eta hortik abiatuta kusten da nola egitura finko eta errepikakor bat izan daitekeen ziklo batean, gure egon eta sentitzeko moduak etengabe eraldatzen diren eta eraldaketa horrek zer leku diferenteetara joan daitezkeen.

– Zer suposatzen du zuretzat ikuskizun hau Errenterian aurkezteak?
– Oso berezia da. Hemengoak gara, hemen bizi gara, hemen egiten dugu lan, hemen sortu da łan hau… Dena! Etxean aritzea da, eta hori oso oso berezia da guretzat!

Musikasteren 52. edizioa ostiral honetan, maiatzak 17, hasiko da. Errenteriako Idoia Hernández konpositorea, ‘Hatxe’, izango da lehenengo kontzertuaren arduraduna, ‘Panpin Orkestra’ izeneko lanarekin, Herri Arte Eskolako orkestrarekin elkarlanean.

– Zerk bultzatu zintuen lan hau prestatzera?
– Behar pertsonal eta aldi berean kolektibo batetik sortzen da. Mugimendu feministarentzat erreferentziazkoak diren liburuak irakurtzen hasi eta informazio guzti hori biltzen hasi nintzen, nire egunerokora eramaten saiatuz. Gogoeta horiek guztiak lagunekin partekatzerakoan eta zauri asko pertsonalak ez ezik kolektiboak ere badirela konturatzen hasi nintzenean, orduan nor eta zergatik naizen ulertzen hasi nintzen. Beraz, musika hausnarketa horiek guztiak transmititzeko erabiltzen dut. Horregatik sortu zen lehenengoz ‘Panpin hautsien dantza’ eta ondoren ‘Panpin orkestra’.

– Zer transmititu nahi duzu proiektu honekin?
– Batetik, musika idazketa dago, zeinaren bidez haustura, hauskortasun, negar eta itxaropen, indar zein baretasun sentsazioak transmititu nahi ditudan. Emozio kontraesankorrak dira, baina aldi berean bizitza bezain errealak. Eta, bestetik, testuingurua biltzen duten testuak daude. ‘Drama’ abestia dugu, sentiberatasun emozionalaren burlaz hitz egiten diguna; ‘Histeria’, zauri kolektiboez; ‘Baso’, norbere buruarengan sinesteko beharraz; ‘Kali’, erreferentziazko pertsonaien garrantziaz; eta ‘Ama’, beldur eta ziurgabetasunaz.

– Nola animatuko zenuke jendea kontzertu honetara joatera?
– Kontzertua esperientzia bat da. Aberatsa da ehunduretan eta sentsazioetan, eta, beraz, ez da beharrezkoa musika klasikoaren zale izatea gozatu ahal izateko. Gainera, bakarra da. Ez da berriro errepikatuko.

– Zer esan nahi du zuretzat lan hau Musikasten aurkezteak?
– Mugarri handia da nire ibilbide profesionalean. Orkestrarako kontzertu oso bat idaztea berria da niretzat eta, gainera, Musikaste bezalako jaialdi batek babesa emateak oso eskertuta sentiarazten nau.