maiatza 23, 2024 | Kultura jarduera
“Bizkaiko Meatzaldeko memoria kolektiboa omentzen duen pieza bat da”. Itziar Viloria Ortuellako musikagilearen “Oihartzun gorriak” lana interpretatuko da larunbat honetan Musikasteren azkeneko egunean. Egilea “ilusionatuta” agertu da bere doinuak “nire etxean” entzuten direlako.
– Nola datorkizu inspirazioa obra bat sortzeko orduan?
– Proiektu bakoitza mundu bat da, beraz, hauentzat bilatzen eta aurkitzen ditudan erreferentziek oso leku eta diziplina desberdinetatik hartzen ditut. Hasi baino lehen eta sormen prozesuetan zehar, erreferentzia artxibo bat biltzen eta ordenatzen dut. Kontsultatu, irakurri, begiratu eta entzuten dudana, azkenean obraren zati bihurtzen da, askotan ikusezina, baina era berean, ezkutuan dagoena.
– Zer suposatzen dizu zure ‘Oihartzun gorriak’ lana Musikasten entzuteak?
– Ilusio berezia egiten dit eta oso eskertuta sentitzen naiz obra hau hemen aurkezteagatik. Gainera, gai hau etxean konpositore gisa estreinatzeko egokia dela iruditzen zait.
– Zer helarazi nahi diozu publikoari obra honekin?
– ‘Oihartzun gorriak’ Bizkaiko meatzaldeko memoria kolektiboa omentzen duen pieza da. Oroimenak denboraren joanean duen distortsioa eta ondorengo belaunaldietan oroimenak izan duen degradazioa aztertzen ditu, ahozko legatutik hasi eta eskualdeko ikusizko eta soinuzko paisaiaraino.
– Nola baloratzen duzu Musikastek euskal egileen konposizioaren alde egindako lana?
– Musikasteren eta obra hauen sorkuntzan inplikatuta dauden gainerako erakundeen lanari esker, azkenean, nire nortasun artistikoaren zati bat etxera ekartzeko aukera izan dut. Herri baten kultura eta nortasuna bere memoriari esker existitzen da, eta horregatik uste dut Musikasteren existentzia eta Eresbilen artxibo lana hain direla funtsezkoak.
maiatza 22, 2024 | Kultura jarduera
Alain Griffinek bere omenaldia edukiko du ostiral honetan Musikasten. Arkaitz Minerrek, biolinistak eta gitarristak, Herri Arte Eskolako alboka taldearekin egitarau zabala eskainiko du Niessen Kulturgunea. Musikari errenteriarrak aipatzen du “emanaldi hau beste pauso bat gehiago izango da albokariekin dudan harreman horretan”
– Zer nabarmenduko zenuke Alan Griffinen lanetik?
– Alan Griffin Irlandatik Euskal Herrira etorri zenetik (1984) bereala hasi zen harremanetan Euskal Herriko kantari eta musikariekin. Folk musikan proiektu desberdinetan parte hartu zuen bertako kantari eta musikari esanguretsuekin. Alanek berarekin ekartzen zuen irlandar kosmogonia guzti hortatik edan nahi genuen bertako sortzaile askok eta berak besoak zabalik hartu ditu interesarekin etorritakoei, asko aportatu eta lagundu du. Euskaldunen eta irlandaren arteko zubi lana egin du urte askotan zehar.
Era berean, bere burua euskaldundu, euskal musika tradizionalean murgildu eta euskarazko kantutegi zaharraren munduan ikaragarri sakondu zuen. Bide horretan, alboka desagertzear zegoen garaietan, Alboka taldearen sortzaile eta partaide izan da, bost diska plazaratuz. Alboka istrumentua jotzen ikastetik, bi hamarkada pasa ondoren istrumentu honi aportatutako haize berria da aipagai gaur egungo albokarien artean. ‘Halfway – Albokarako 333 doinu’ argitaratutako liburua
da horren islada.
Kantutegi zaharretik bildutako baladen ikertzaile sutsu eta interpretea izan da, Aitzina izeneko taldea sortu eta bi diska kaleratu zituen, alde batetik kantutegiko balada zaharrak berrinterpretatuz eta bestetik albokarako berak sortutako pieza berriak uztartuz. Bide horretan esanguratsua da Alanek balada horien bilakaera ikertu ondoren argitaratutako liburua: “La puerta abierta. Baladas vascas e internacionales”.
– Nolakoa izan da albokari taldearekin eta HAEko (Herri Arte Eskola) musikariekin lan egitea?
– Erraz ulertu dugu elkar. Lehendik ere elkarlanean aritu gara eta alboka doinuetatik gertu ibili naiz azken hamarkada honetan. Albokarekin lehen harremana Alan Griffinekin eduki nuen, bere errepertorio berezi hortatik hasi nuen harreman hori eta gerora gerturatu nintzen gehiago albokaren errepertorio tradizionalera, biolinarekin batez ere. Emanaldi hau beste pauso bat gehiago izango da albokariekin dudan harreman horretan.
– Zer nabarmenduko zenuke Musikaste jaialditik?
– Azken urte hauetan Musikaste jaialdia beste musika proposamenetara zabaltzen ari da, lehendik zegoen ildoa utzi gabe. Eta horrek egiten du interesgarri jaialdia, sakontasun handiko proposamen desberdinak, musikaren ertz desberdinetatik. Oreretarrek ez dakigu zein zortea dugun hain gertu eta hain eskuragarri jaialdia hau edukitzeagatik.
– Nola animatuko zenuke jendea kontzertuetara joatera?
– Sakontasun handiko musika kontzertuetara jendea erakartzeko lan handia egin beharko da, abiadura handiko bizimodua dugula kontutan hartuta, ikuskizunaren eta futbol maskulinoaren garai hauetan: ohiturak sortu, egingo dena ondo helarazi eta sustatu, balorean jarri, eta abar… Hori ez da egun batetik bestera lortzen.
maiatza 22, 2024 | Kultura jarduera
Landarbaso Abesbatzaren ahotsak ez dira faltako aurten ostiral honetan Lekuona Fabrikan ospatuko den Abesbatzen Egunean. Zuzendaria, Iñaki Tolaretxipi, oso ezaguna da ikus-entzuleen artean eta pozik agertu da Musikasteren hitzordu honetara itzultzearekin.
– Nola baloratzen duzu Musikastek abesbatzen alde egiten duen lana?
– Musikastek oso gogoan izan du beti musika korala, bai Abesbatzen Egunean, bai itxiera-ekitaldian. Ziklo honetan kalitate handiko taldeek parte hartu dute eta oso programa interesgarriak eskaini dituzte. Erreferente argia da eta harro gaude ziklo honen parte izateaz.
– Zer nabarmenduko zenuke aurkeztuko duzuen programatik?
– ‘Ametsetan’ da 2023an Asia Gran Prix irabazteko erabili genuen lanetako bat. Eta aurten, Javi Busto -obraren konpositorea- zuzendariaren agurra izanik, egin diezaiokegun oparirik onena da. Eva Ugalderen ‘Zerupeko Izar’ ere azpimarratuko nuke; dirudien baino obra zailagoa da, baina sotiltasun handikoa. Uste dut jendeari asko gustatu zaiola gure emanaldia.
– Zer helarazi nahi diezu ikus-entzulei?
– Emozioa. Landarbaso transmititzen duen abesbatza bat da eta publikoa interpretatzen den musikaren parte aktiboa izatea nahi du. Gogotsu gaude.
maiatza 22, 2024 | Kultura jarduera
Easo Emakumeen Abesbatza 2006an sortu zen, Easo Abesbatzaren barruan dagoen seigarren abesbatza taldea izanik, eta 40 emakumek osatzen dute. Taldeak, Gorka Mirandaren zuzendaritzapean, Abesbatzen Egunean parte hartuko du ostiral honetan.
– Zer esan nahi du zure abesbatzarentzat Musikasteren edizio berri honetan parte hartzeak?
– Ilusioa eta emozioa ekitaldi honek gure inguruko abesbatzen dinamikari dagokionez daukadanagatik.
– Nola baloratzen duzu Musikastek abesbatzen alde egiten duen lana?
– Funtsezko lana iruditzen zait, batez ere, sustraitze-faktoreari dagokionez. Urte asko dira dagoeneko Musikaste martxan jarri zenetik; eta argi daukat koruaren eremua osatzen duten pertsona askoren “ideia koraletan” txertatuta dagoen hitzordua dela hau.
– Zer nabarmenduko zenuke aurkeztuko duzuen programatik?
– Aurkezten dugun errepertorioak euskal koru-tradizio herrikoiaren ideia zabaldu nahi du, modu apal eta hurbilean aurrera jarraitu nahi duena, gaurkotasunera egokitzeko duen balioa eta gaitasuna erakutsiz.
– Zer helarazi nahi diezu bertaratutakoei?
– Errepertorio mota honek ondare immaterialaren transmisioan duen garrantzia, hau da, mugimendu koralean. Ez dugu ahaztu behar errepertorio hau izan dela gaur egun gure errealitate korala bultzatu eta egituratu zuen funtsezko tresnetako bat. Agian, alderdi hori aztertu beharko genuke erabiltzeko, sektoreari eragiten dioten aldaketen aurrean egokituz, noski.
maiatza 21, 2024 | Kultura jarduera
Andoainen jaio zen 1971n, eta bere jardun profesionala ikerkuntza eta interpretazioaren eremuan garatu ditu. Valladolideko Unibertsitatean doktorea da eta piano sari ugari jaso ditu. Egun, euskal kultura-ondarea berreskuratzen jarraitzen du, eta Pavel Gomziakov txelistarekin batera argitaratu duen euskal errepertorioaren grabazioa nabarmendu behar da. Bikotea ostegun honetan, maiatzak 23, Madalena Ermitan kontzertua eskeiniko du.
– Nola sortu zen lankidetza Pavel Gomziakovekin?
– Elkar ezagutu genuenean, orain direla bi urte, elkarrekin bikote ona egiten genuela iruditu zitzaidan. Uste dut nire ‘laranja erdia’ ezagutu nuela musikari dagokionez.
– Zer nabarmenduko zenuke sortu duzuen bikote honetatik?
Ganbera-musika ulertzeko antzeko modu bat daukagu. Horrek elkartu gintuen, eta uste dut horrek bereizten gaituela.
– Nola aukeratu dituzue Musikasteko kontzertuko obrak?
Kontzertu honetan eskainiko dugun egitaraua aukeratzerakoan, tokiko errealitate bati, euskal kulturari, ikuspuntu global edp unibertsala ematea da gure helburua. Beste era batera esanda, nazioartean arrakasta izan duten euskal konpositoreen lanak aukeratu ditugu.
– Zer helarazi nahi diozue publikoari kontzertu honetan?
Bi ideia dira ikus-entzuleek argi izatea gustatuko litzaidakeenak. Lehenik eta behin, gustatuko litzaidake publikoak guk eskaintzen dugun musikaz gozatzea. Eta, bigarrenik, ikuslea benetan euskal errepertorioaz gozatzen ari dela konturatzea nahi dugu, nazioarteko beste edozein errepertorio bezalako kalitate artistikoarekin.
maiatza 20, 2024 | Kultura jarduera
Trio Zukanek Zuriñe F. Gerenabarrena konpositorearen obretako bat entzuteko aukera emango du asteazken honetan Niessen Kulturgunean, “Harri, Haize, Harea” izenburupean. Egileak bere poza erakusten du bere lana Musikasteren egitarauaren barruan entzun daitekeelako.
– Nola baloratzen duzu euskal musikaren panorama sortzailea?
– Bidea ireki eta etorkizuna ereiteko denbora igaro ondoren, uste dut gaur egun musika-kulturaren arlo askotan jasotako fruituak ikus daitezkeela. Hezkuntza-mailan oso maila altuetara iritsi gara, lurralde bakoitzeko musika-programazio erregularrarekin, eta kontzertu berri bakoitzean nagusitzen diren musika-estiloei eta -korronteei dagokienez aniztasuna duten urteko jaialdiekin. Eta hori guztia, denboraldietara errespetuz eta jakin-minez joaten den publikoarekin batera, bai orkestran, bai musika garaikidean, herrikoian, jazzean, eta abarretan. Diru-laguntzak ematen dira sorkuntzarako eta jaialdiak aurrera eramateko. Eta instrumentisten eta nazioarteko korronteen fluxu handiagoa ematen da. Horren ondorioz, une positiboa bizi dugu, baina adi egon behar dugu aurrera egiten jarraitzeko.
– Zer nabarmenduko zenuke ‘Harri, Haize, Harea’ obratik?
– Etengabe aldatzen ari den materiala sartzen duen obra da. Tinbrika funtsezko elementua da, instrumentuen berezitasunetik abiatuta bakarrik edo hirukotean landua. Eta elektronikaren urperatzeak eraiki beharreko beste elementu bat bezala funtzionatzen du, harreman berdinak sortuz.
– Zertan oinarritu zinen lan hau egiteko?
– Nahiz eta enkargu bat izan eta Zukan hirukoteari eskainia egon, hirukotearen berezitasunak eta bere izaera instrumental indibidualak bultzatu ninduten instrumentu bakoitzak eskaintzen dituen aukera asko eta interpreteen birtualtasuna aztertzera. Instrumentista bakoitzari bere ondoan bozgorailu bat jartzeko ideiak, itzal gisa, bikoitzaren eta errefrakzioaren ideian pentsatzeko aukera eman zidan, baita instrumentuen eta elektronikaren arteko elkarrekintzan ere, gaur egungo ikuspegi batetik, baina tradizioa ahaztu gabe.
– Zer iruditzen zaizu zure obra Musikasten entzutea?
– Niretzat plazer handia da eta pozez betetzen nau arrazoi askorengatik. Musikaste, Eresbilekin batera, erreferentziazko tokia da Euskal Herriko musikaren panoraman. Oraindik musikagile ikaslea nintzenean jaialdi honetan nire obra bat estreinatu zen lehen aldiz. Hortik, une hartako oroitzapen eder bat daukat, ikusmin eta alaitasun betea. Horrelako laguntzei esker, bidea prestatzen joan nintzen.
