maiatza 22, 2023 | Kultura jarduera
Musika garaikideak doinuz beteko du Niessen Kulturgunea. Luis Fernández Castelló klarinete jotzaileak Carlos Apellaniz pianista eta David Apellaniz biolontxelo jotzailea izango ditu lagun maiatzaren 24an Musikasteren kontzertu berri batean.
– Zer azpimarratuko zenuke David eta Carlos Apellanizekiko lankidetzatik?
– Carlosek, Davidek eta hirurok kontzertu asko eman ditugu elkarrekin, eta beti da plazer handia haiekin musika egitea. Bi musikari handi dira, eta oso erraza da beraiekin batera edozein errepertorio lantzea. Musikaste ziklorako egin dugun kontzertuan euskal errepertorio garaikidea jorratu dugun arren, beste batzuetan hemeretzigarren mendeko errepertorioa jorratu dugu, eta emaitza bikaina izan da beti. Haien artean haien zorroztasuna eta lan handia nabarmenduko nituzke.
– Zein izan da kontzertuan aurkeztutako obrak hautatzeko irizpidea?
– Klarinetea, biolontxeloa eta pianoa prestatzeko euskal konpositoreen musika garaikidea da programa honen ardatza. Hirukote honetarako propio idatzitako lanen adibide gutxi aurkitu ditugunez, klarinete solorako, biolontxelo solorako, klarinete eta biolontxelo edo klarinete eta pianorako idatzitako beste batzuk ere sartu ditugu.
– Zer nabarmenduko zenuke Musikastera dakarten programatik?
– Zalantzarik gabe, Musikasteko programa honetan estetika aniztasuna etengabea aurkezten dugu: Jesus Echevarriaren Sonataren idazkerarik tradizionalenetik Gabriel Erkorekaren Saturnoren muturreko birtuosismora, Carmelo Bernaola, Maite Aurrekoetxea edo Beatriz Arzamendiren aurreko hamarkadetako Europa erdialdeko abangoardiek eragindako lanetatik igaroz.
– Zein da, zure ustez, musika-sorkuntza garaikidearen unea gaur egun?
– Beti pentsa dezakegu egoera hobea izan litekeela, baina uste dut gaur egun obra berrien jario etengabea daukagula, entzuleak soinu-mundu berriak aurki ditzan. Nire ustez, pertsona orok bere garaiko artearekin kontaktua izan beharko luke bizitzea egokitu zaion gizartea ulertzen saiatzeko, eta anomalia bat da hori gaur egun ez gertatzea, iraganean inoiz gertatu ez den zerbait. Herrialdeko kontzertu-denboraldi ezberdinetan aurkezten diren obra garaikideen kopurua oraindik txikia bada ere, uste dut etengabe handitzen ari dela. Musikaste bezalako zikloak, musika garaikideari eskainitako kontzertua barne, horren adibide garbia dira.
maiatza 21, 2023 | Kultura jarduera
Isabel Urrutia musikagileak tarte nabarmena izango du maiatzaren 24an Niessen Kulturgunean eskainiko den kontzertuan. Ez da bere lana Musikaste jaialdian entzun daitekeen lehen aldia.
– Nola etortzen zaizu inspirazioa lan bat sortzeko orduan?
– Idazteko erabiliko ditudan instrumentuetan pentsatzen dut, haien arteko harremanean, taldearen kolorea eta aukerak irudikatzen ditut eta sonoritateak irudikatzen ditut.
– Zein dira inspirazio-gakoak konposatzeko orduan?
– Inspirazioaz baino gehiago, ideiez eta sormenaz hitz egingo nuke. Ideia horietatik abiatuta, nire obra konposatzeko musika-materialak sortzen ditut.
– Nola ikusten duzu euskal sormenaren eta musikaren panorama genero-ikuspegitik?
– Emakumeak gehiago hasi dira musikaren hainbat arlotan ikusarazten, interprete eta konpositore gisa. Nire ustez, hori positiboa da emakume gazteenen belaunaldientzat, iraganean baino eredu gehiago baitituzte eta gizartean onarpen handiagoa bizi baitute.
– Zer suposatzen dizu zure obra Musikasten entzun ahal izateak?
– Ez da nire obra bat Musikasten entzuten den lehen aldia, baina beti da pozgarria nire konposizioetako bat hain jaialdi sendoan entzun ahal izatea.
– Zer transmititu nahi diozu publikoari obra honekin?
– ‘Biga’ bi mugimenduko obra da. Lehenengo mugimenduan instrumentu bakoitzak bi rol ditu, bata nagusia eta bestea sekundarioa. Mugimendu hau mugimendu geldoa da, kolorez betea, tinbre-joko eta erresonantzia desberdinekin. Bigarren mugimendua, aurrekoarekin kontrastean, mugimendu azkar bat da, klarinetearen kadentzia bertutetsu batekin hasten dena eta bi instrumentuen arteko ganbera-joko batekin jarraitzen duena, bientzat oso erritmikoa eta bertutetsua den zati batean.
– Nola baloratzen duzu Musikasteren lana?
– Musikastek urte hauetan guztietan egindako lana beharrezkoa eta oso positiboa iruditzen zait euskal interpreteen eta konpositoreen lana zabaltzeko.
maiatza 18, 2023 | Kultura jarduera
Ibilbide luzea du atzean Luis Elizalde konpositoreak. Igande honetan, bere lanaren zati bat entzungo da Errenteriako Parrokian Musikasteren egitarauaren barruan.
– Nola baloratzen duzu euskal musikaren sormen-panorama?
– Musika liturgikora mugatuz, ez hain zuzen polifonikora, herrikoira baizik, liluratuta nago konposizio bakoitzaren perfekzioaz: ereserkiak, antifonak eta salmoak. Gauza bera esan behar dut eukaristiarako kantuez. Egileak profesionalak direla ikusten da. Inspirazio gehiago edo gutxiago izan daiteke, baina beti eskatu behar da zuzentasun teknikoa.
– Zer iruditzen zaizu zure musika Musikasten entzutea?
– Zer esanik ez, konpositore bati gustatzen zaiona da bere konposizioak artxiboan ez geratzea: interpretatzea nahi dugu. Plazer handia da. Eskerrik asko Musikaste hau posible egiteagatik.
– Zein izan da zure inspirazioa errepertorio hau osatzeko orduan?
– Instrumentu musikalerako ez baizik korurako konposatzen dudanean, testua da sakonki aztertzen dudan lehenengo gauza: ideia nagusia non dagoen bilatzea, garrantzitsuena, antifona txiki batean bada ere, han gailur melodikoa jartzeko. Ondoren, testuaren musikalizazioa dator. Teknikak garrantzi handia du beti. Bost urte eman nituen Erromako Musika Sakratuaren Institutu Pontifikalean ikasten. Garai hartan Kapera Sixtinako zuzendari zen Domenico Bartoluccirekin ikasi nuen. Oso eskertuta nago hain irakasle bikainarekin.
– Zer transmititu nahiko zenioke bertaratutako publikoari?
– Testu liturgikoak jasotzen duena: poza, tristura, etsipena, kontenplazioa, esker ona…
maiatza 16, 2023 | Kultura jarduera
Maite Arruabarrenaren ahotsa indartsu entzungo da martxoaren 19an Madalena Ermitan, Musikasteren hirugarren kontzertuan. Susana G. de Salazar pianista eta Aitzol Iturriagagoitia biolinista izango ditu lagun ekitaldi honetan.
– Kantu irakaslea zara Musikenen, nola datoz kantu belaunaldi berriak?
– Gero eta formatuago daudela esango nuke, eta etorkizunean zer nahi duten argiago dutela. Musikenen hasi ginenetik ikusi ahal izan dut ikasle belaunaldi berriek, salbuespenak salbuespen, kantuaren eta kantariaren munduaren inguruko guztiaren ezagutza handiagoa eta hobea dutela. Euskal kantarien kopurua ere nabarmen handitu dela ikusi dut, eta horrek bereziki pozten nau.
– Nola sortu zen proiektuko lankidetza Aitzol Iturriagagoitia eta Susana G. Salazarrekin?
– Susanak eta biok 25 urte baino gehiago daramatzagu elkar ezagutzen, eta batzuetan kolaboratu izan dugu. Bion bizitzako egoera zailetan berriro topo egin genuen, eta handik sortu zen berriro elkarrekin lan egiteko aukera. Susanak proiektu batean parte hartzea proposatu zidan, non euskal emakume konpositoreen lanak interpretatu ahal izango genituen, hala nola Emma Chacon eta Anita Idiartborde. Emakume izateagatik, ez zuten aukera berdinak izan euren obra kontzertuetan programatuta ikusteko, ezta, beraz, errekonozituak izateko ere. Bitxia bada ere, Emma Chaconek jaiotze-urtea Donostiarekin eta Guridirekin partekatzen du; eta Idiartardek adiskidetasun-harremana izan zuen Donostiarekin. Beraz, interesgarria iruditu zitzaigun programa berean biltzea, haiei gustatuko zitzaien bezala. Aitzol, biolin jotzaile bikaina izateaz gain, biolin irakaslea da Musikenen eta nire lankidea. Beraz, proiektu honetan gurekin kolaboratzeko pertsona aproposa iruditu zitzaigun, eta bera gogotsu batu zen.
– Zer nabarmenduko zenuke elkarlanetik?
– Gure artean alderdi guztietan dagoen sintonia ona nabarmenduko nuke. Oso gustura lan egiten dugu hirurok elkarrekin, eta lanbide honetan aritzearen poza partekatzen dugu. Ondo pasatzen dugu elkarrekin lan egiten.
– Zer sentsazio helarazi nahiko zenizkioke publikoari emanaldian zehar?
– Egiten ditudan kontzertu guztietan bezala, musikaren eta nire ahotsaren bidez ikuslearengan emozioak piztea da nire helburua, eta emanaldiak irauten duen bitartean publikoak esperientzia pozgarri eta aberasgarria bizi dezala.
maiatza 15, 2023 | Kultura jarduera
Musikasteren bigarren kontzertua Madalena Ermitan izango da maiatzaren 17an. Bertan, Olatz Saitua sopranoak ‘Un corazón – Bihotz bat’ lana aurkeztuko du, Ainhoa Zubillaga mezzosopranoarekin eta Iñaki Salvador pianistarekin batera.
– Nola sortu zen proiektu hau?
– Proiektu hau mugitzen gaituen musikatik sortzen da. Bihotzean daramaguna. Txikitatik ezagutzen duguna eta ahozko tradizioan eta taldeko kanturako gustuan jartzen gaituena. Ainhoa eta biok musika barrokoa egiten ezagutu genuen elkar, dueto batean. Berehala konturatu ginen oso modu berezian sintonizatzen genuela. Oso ondo sentitzen gara elkarrekin abesten. Miresten dut, eta musika egitean helburu berak lortu nahi ditugula sentitzen dut.
Pablo Sorozabalen ‘Ocho canciones vascas para dos voces’ lanarekin disko bat grabatzeko zortea izan genuen (Bihotz bat du izena kantu haietako lehenengoak), eta euskal musika tradizionalak liluratzen gaitu. Duoan asko abestu dugu: Mozart, Schumann, Mendelssohn, Brahms. Eta biok abesbatzen mundutik gatoz. Ainhoak Iñaki Salvadorrekin egin zuen hurrengo proiekturako, Tomas Garbizuren lana erreferentziatzat hartuta, Ainhoak parte hartzera gonbidatu ninduen. Iñakik liluratu gintuen. Gure bihotzetan daramatzagun abestiak egiteko modu desberdin eta berritzailea zela sentitu genuen: tradizioa, emozioa, sormena, askatasuna eta modernitatea. Iñaki jeinu bat da, ondoan asko gozatzen eta ikasten duguna.
– Zer suposatzen dizu proiektu hau Musikasten aurkezteak?
– Musikaste erreferentea da euskal musikaren hedapenean. Gure musikarien sorkuntza eta balioztatzea bultzatzeko helburua duen erakundea da. Eta Euskadin musikan aritzen garen guztiok, noizbait bere programazioan parte hartzeko ilusioa dugu.
– Kontzertuan jendeak zeri eman behar dio arreta?
– Jendeak ezagutzen dituen abestiak entzungo ditu, eta soinu hauetaz jabetu beharko da. Aldi berean, nabarmendu beharko ditu Iñakik sortu dituen melodiak. Entzuleek nabarmendu beharko dituzte betiko melodiak eta ikusi nola moldatu daitezkeen. Eta, bestalde, sentitu beharko dute ahots klasikoa musika egiteko modu libreago batekin nola osatzen den. Ahots-soinuaren estetika tradizionalaren eta fraseatzeko, hau da, bibratzeko modu malguagoaren arteko konbinazioa. Guretzat opari bat da musika hau egitea eta Iñakiren ondoan egitea.
– Nola baloratzen duzu Musikastek bere historian zehar egin duen lana?
– Nik, kanpoan ikasi nuenez, gogoratzen dut oso gutxi ezagutzen zela Euskal Herritik kanpo gure musikagile handien lana. Konturatu nintzen guk babestu eta ziurtatu behar dugula gure musika. Eskerrik asko Musikasteri existitzeagatik! Behar-beharrezkoa da.