maiatza 21, 2023 | Kultura jarduera
Isabel Urrutia musikagileak tarte nabarmena izango du maiatzaren 24an Niessen Kulturgunean eskainiko den kontzertuan. Ez da bere lana Musikaste jaialdian entzun daitekeen lehen aldia.
– Nola etortzen zaizu inspirazioa lan bat sortzeko orduan?
– Idazteko erabiliko ditudan instrumentuetan pentsatzen dut, haien arteko harremanean, taldearen kolorea eta aukerak irudikatzen ditut eta sonoritateak irudikatzen ditut.
– Zein dira inspirazio-gakoak konposatzeko orduan?
– Inspirazioaz baino gehiago, ideiez eta sormenaz hitz egingo nuke. Ideia horietatik abiatuta, nire obra konposatzeko musika-materialak sortzen ditut.
– Nola ikusten duzu euskal sormenaren eta musikaren panorama genero-ikuspegitik?
– Emakumeak gehiago hasi dira musikaren hainbat arlotan ikusarazten, interprete eta konpositore gisa. Nire ustez, hori positiboa da emakume gazteenen belaunaldientzat, iraganean baino eredu gehiago baitituzte eta gizartean onarpen handiagoa bizi baitute.
– Zer suposatzen dizu zure obra Musikasten entzun ahal izateak?
– Ez da nire obra bat Musikasten entzuten den lehen aldia, baina beti da pozgarria nire konposizioetako bat hain jaialdi sendoan entzun ahal izatea.
– Zer transmititu nahi diozu publikoari obra honekin?
– ‘Biga’ bi mugimenduko obra da. Lehenengo mugimenduan instrumentu bakoitzak bi rol ditu, bata nagusia eta bestea sekundarioa. Mugimendu hau mugimendu geldoa da, kolorez betea, tinbre-joko eta erresonantzia desberdinekin. Bigarren mugimendua, aurrekoarekin kontrastean, mugimendu azkar bat da, klarinetearen kadentzia bertutetsu batekin hasten dena eta bi instrumentuen arteko ganbera-joko batekin jarraitzen duena, bientzat oso erritmikoa eta bertutetsua den zati batean.
– Nola baloratzen duzu Musikasteren lana?
– Musikastek urte hauetan guztietan egindako lana beharrezkoa eta oso positiboa iruditzen zait euskal interpreteen eta konpositoreen lana zabaltzeko.
maiatza 18, 2023 | Kultura jarduera
Ibilbide luzea du atzean Luis Elizalde konpositoreak. Igande honetan, bere lanaren zati bat entzungo da Errenteriako Parrokian Musikasteren egitarauaren barruan.
– Nola baloratzen duzu euskal musikaren sormen-panorama?
– Musika liturgikora mugatuz, ez hain zuzen polifonikora, herrikoira baizik, liluratuta nago konposizio bakoitzaren perfekzioaz: ereserkiak, antifonak eta salmoak. Gauza bera esan behar dut eukaristiarako kantuez. Egileak profesionalak direla ikusten da. Inspirazio gehiago edo gutxiago izan daiteke, baina beti eskatu behar da zuzentasun teknikoa.
– Zer iruditzen zaizu zure musika Musikasten entzutea?
– Zer esanik ez, konpositore bati gustatzen zaiona da bere konposizioak artxiboan ez geratzea: interpretatzea nahi dugu. Plazer handia da. Eskerrik asko Musikaste hau posible egiteagatik.
– Zein izan da zure inspirazioa errepertorio hau osatzeko orduan?
– Instrumentu musikalerako ez baizik korurako konposatzen dudanean, testua da sakonki aztertzen dudan lehenengo gauza: ideia nagusia non dagoen bilatzea, garrantzitsuena, antifona txiki batean bada ere, han gailur melodikoa jartzeko. Ondoren, testuaren musikalizazioa dator. Teknikak garrantzi handia du beti. Bost urte eman nituen Erromako Musika Sakratuaren Institutu Pontifikalean ikasten. Garai hartan Kapera Sixtinako zuzendari zen Domenico Bartoluccirekin ikasi nuen. Oso eskertuta nago hain irakasle bikainarekin.
– Zer transmititu nahiko zenioke bertaratutako publikoari?
– Testu liturgikoak jasotzen duena: poza, tristura, etsipena, kontenplazioa, esker ona…
maiatza 16, 2023 | Kultura jarduera
Maite Arruabarrenaren ahotsa indartsu entzungo da martxoaren 19an Madalena Ermitan, Musikasteren hirugarren kontzertuan. Susana G. de Salazar pianista eta Aitzol Iturriagagoitia biolinista izango ditu lagun ekitaldi honetan.
– Kantu irakaslea zara Musikenen, nola datoz kantu belaunaldi berriak?
– Gero eta formatuago daudela esango nuke, eta etorkizunean zer nahi duten argiago dutela. Musikenen hasi ginenetik ikusi ahal izan dut ikasle belaunaldi berriek, salbuespenak salbuespen, kantuaren eta kantariaren munduaren inguruko guztiaren ezagutza handiagoa eta hobea dutela. Euskal kantarien kopurua ere nabarmen handitu dela ikusi dut, eta horrek bereziki pozten nau.
– Nola sortu zen proiektuko lankidetza Aitzol Iturriagagoitia eta Susana G. Salazarrekin?
– Susanak eta biok 25 urte baino gehiago daramatzagu elkar ezagutzen, eta batzuetan kolaboratu izan dugu. Bion bizitzako egoera zailetan berriro topo egin genuen, eta handik sortu zen berriro elkarrekin lan egiteko aukera. Susanak proiektu batean parte hartzea proposatu zidan, non euskal emakume konpositoreen lanak interpretatu ahal izango genituen, hala nola Emma Chacon eta Anita Idiartborde. Emakume izateagatik, ez zuten aukera berdinak izan euren obra kontzertuetan programatuta ikusteko, ezta, beraz, errekonozituak izateko ere. Bitxia bada ere, Emma Chaconek jaiotze-urtea Donostiarekin eta Guridirekin partekatzen du; eta Idiartardek adiskidetasun-harremana izan zuen Donostiarekin. Beraz, interesgarria iruditu zitzaigun programa berean biltzea, haiei gustatuko zitzaien bezala. Aitzol, biolin jotzaile bikaina izateaz gain, biolin irakaslea da Musikenen eta nire lankidea. Beraz, proiektu honetan gurekin kolaboratzeko pertsona aproposa iruditu zitzaigun, eta bera gogotsu batu zen.
– Zer nabarmenduko zenuke elkarlanetik?
– Gure artean alderdi guztietan dagoen sintonia ona nabarmenduko nuke. Oso gustura lan egiten dugu hirurok elkarrekin, eta lanbide honetan aritzearen poza partekatzen dugu. Ondo pasatzen dugu elkarrekin lan egiten.
– Zer sentsazio helarazi nahiko zenizkioke publikoari emanaldian zehar?
– Egiten ditudan kontzertu guztietan bezala, musikaren eta nire ahotsaren bidez ikuslearengan emozioak piztea da nire helburua, eta emanaldiak irauten duen bitartean publikoak esperientzia pozgarri eta aberasgarria bizi dezala.
maiatza 15, 2023 | Kultura jarduera
Musikasteren bigarren kontzertua Madalena Ermitan izango da maiatzaren 17an. Bertan, Olatz Saitua sopranoak ‘Un corazón – Bihotz bat’ lana aurkeztuko du, Ainhoa Zubillaga mezzosopranoarekin eta Iñaki Salvador pianistarekin batera.
– Nola sortu zen proiektu hau?
– Proiektu hau mugitzen gaituen musikatik sortzen da. Bihotzean daramaguna. Txikitatik ezagutzen duguna eta ahozko tradizioan eta taldeko kanturako gustuan jartzen gaituena. Ainhoa eta biok musika barrokoa egiten ezagutu genuen elkar, dueto batean. Berehala konturatu ginen oso modu berezian sintonizatzen genuela. Oso ondo sentitzen gara elkarrekin abesten. Miresten dut, eta musika egitean helburu berak lortu nahi ditugula sentitzen dut.
Pablo Sorozabalen ‘Ocho canciones vascas para dos voces’ lanarekin disko bat grabatzeko zortea izan genuen (Bihotz bat du izena kantu haietako lehenengoak), eta euskal musika tradizionalak liluratzen gaitu. Duoan asko abestu dugu: Mozart, Schumann, Mendelssohn, Brahms. Eta biok abesbatzen mundutik gatoz. Ainhoak Iñaki Salvadorrekin egin zuen hurrengo proiekturako, Tomas Garbizuren lana erreferentziatzat hartuta, Ainhoak parte hartzera gonbidatu ninduen. Iñakik liluratu gintuen. Gure bihotzetan daramatzagun abestiak egiteko modu desberdin eta berritzailea zela sentitu genuen: tradizioa, emozioa, sormena, askatasuna eta modernitatea. Iñaki jeinu bat da, ondoan asko gozatzen eta ikasten duguna.
– Zer suposatzen dizu proiektu hau Musikasten aurkezteak?
– Musikaste erreferentea da euskal musikaren hedapenean. Gure musikarien sorkuntza eta balioztatzea bultzatzeko helburua duen erakundea da. Eta Euskadin musikan aritzen garen guztiok, noizbait bere programazioan parte hartzeko ilusioa dugu.
– Kontzertuan jendeak zeri eman behar dio arreta?
– Jendeak ezagutzen dituen abestiak entzungo ditu, eta soinu hauetaz jabetu beharko da. Aldi berean, nabarmendu beharko ditu Iñakik sortu dituen melodiak. Entzuleek nabarmendu beharko dituzte betiko melodiak eta ikusi nola moldatu daitezkeen. Eta, bestalde, sentitu beharko dute ahots klasikoa musika egiteko modu libreago batekin nola osatzen den. Ahots-soinuaren estetika tradizionalaren eta fraseatzeko, hau da, bibratzeko modu malguagoaren arteko konbinazioa. Guretzat opari bat da musika hau egitea eta Iñakiren ondoan egitea.
– Nola baloratzen duzu Musikastek bere historian zehar egin duen lana?
– Nik, kanpoan ikasi nuenez, gogoratzen dut oso gutxi ezagutzen zela Euskal Herritik kanpo gure musikagile handien lana. Konturatu nintzen guk babestu eta ziurtatu behar dugula gure musika. Eskerrik asko Musikasteri existitzeagatik! Behar-beharrezkoa da.
maiatza 14, 2023 | Kultura jarduera
Ainhoa Zubillaga mezzosopranoak Iñaki Salvador pianistarekin eta Olatz Saitua sopranoarekin kontzertua eskainiko du asteazken honetan, maiatzak 17, Musikasteren bigarren jardunaldian.
– Zerk bultzatu zintuen Iñaki Salvador eta Olatz Saituarekin proiektu honetan parte hartzera?
– Oso argi neukan lan hau bi kide hauekin egin behar nuela. Azkenean, lan hau oso pertsonala eta intimoa da, beraz sentiberatasun, umiltasun eta konpenetrazio handia behar nituen aurrera eramateko. Eta Olatzekin eta Iñakirekin hau betetzen da. Mirespen handia sentitzen dudan bi pertsona eta artista handi dira, eta haiekin etengabe ikasten dut. Aurretik ere lan egin izan dut bakoitzarekin, eta haren ondoan beti sentitu izan dut lotura pertsonal eta musikal eder hori, esperientzia aberasten duena eta bidaia partekatua pozgarria izatea bermatzen duena.
– Zer obra mota jasotzen dira proiektu honetan?
– ‘Un corazón – Bihotz bat’ proiektuak euskal folkloreko doinu ederrenetako batzuk biltzen ditu. Iñaki Salvadorren autore moldaketa zoragarriei esker, lan honek hegaldi eta askatasun berri bat, dimentsio eta nortasun berri bat, ahotsek jolasteko eta ondo pasatzeko moduko freskotasun bat hartzen ditu.
– Nola animatuko zenuke jendea kontzertu honetara joatera?
– Uste dut, aipatu dudan izpiritu horrek harritzen eta eramaten uzten badie, gure konplize bihurtuko direla eta harridura, samurtasuna, nostalgia apur bat eta beste gauza asko ere sentituko dituztela.
– Nola baloratzen duzu Musikastek euskal konpositore eta artisten alde egindako lana?
– Oso eskertuta gaude Eresbil Musikaren Euskal Artxiboari, euskal musika zaintzen eta zabaltzen duen erakundeari, proposamena Musikasten aurkeztera gonbidatzeagatik. Izan ere, lan onaren erreferentea da Eresbil, eta euskal musika eta musikari desberdinei irekita dagoen sorkuntza eta interpretazio-gune zabala eta plurala eskaintzen du.
** Argazkia: Iñigo Arizmendi
maiatza 13, 2023 | Kultura jarduera, Premios
Carlos Menak kontzertu berezia eskainiko du astearte honetan, maiatzak 16, Musikasteren 51. edizioari hasiera emateko.
– Ibilbide luzea duzu interprete gisa. Zein dira hurrengo erronkak?
– Gaur egun, nire jarduera profesionala musikaren inguruan hiru parametrotan banatzen dut: interpretearena kontratenor gisa, orkestra-zuzendariarena eta kantu historikoko maisuarena. Egunero eta une bakoitzean aurkezten zaizkidan erronkak oso interesgarriak eta zorrotzak dira, baina nire kasuan horien guztien azpian dago ikasteko gogoa, egiten ari naizenaz eta egiteko daukadan guztiaz jabetzea eta erronka bakoitza bere osotasunean aberastu eta bizitzea eta gozatzea.
– Nola sortu zen konpositore gipuzkoarraren eta bere garaikideen obra programatzeko ideia?
– Musikasteren zuzendaritza artistikoa nirekin harremanetan jarri zen Johannes de Antxietaren inguruko programa bat diseinatu ote nezakeen jakiteko. Duela 30 urtetik hona ikasten eta miresten dudan konpositorea denez, nahiko organikoa egin zait haren figura oroitzeko programa bat egitea.
Musikagile honen eta bere garaikide batzuen errepertorioaren zati handi bat entzuteko aukera emango du egitaraua. Programa honek Antxietak garai hartan hain modu aberasgarrian igaro zituen giro sozial, kultural eta musikalak testuinguruan kokatzen lagunduko du, lan polifonikoak eta bokalak ahotserako eta hari pultsaturako egokitzearen ikuspegitik.
– Zer nabarmenduko zenuke Johannes Antxietakoaren obratik?
– Nire ikuspuntutik, aipagarriena bere lerroen garbitasuna eta perfekzioa dela uste dut, sonoritatearen oreka soil eta aldi berean zabala. Uste dut, erraz antzeman daitekeela bere obran Francisco de Peñalosaren eraginak. Antxietaren idazkerak eragin handia izan zuen espainiar errenazimenduko polifonistan, musikaren urrezko garaietako bat.
– Zein izan da Manuel Minguillónen papera kontzertua prestatzeko orduan?
– Manuel Minguillónen papera funtsezkoa eta behin betikoa da ekimen honetan. Antxietaren lanen egokitzapen lan hori guztia, garai hartako edozein musikarik egingo zukeen bezala, Manuel Minguillónen lana da, eta erreferente da diziplina horretan, bai paperean islatzerakoan, bai interpretatzerakoan.
– Zer transmititu nahiko zenioke publikoari kontzertu honetan?
– Gustatuko litzaidake kontzertu honen publikoak Johannes de Anchietaren obrez gozatzea, bere garaian egin zuten bezala. Gainera, Antxietaren musika garaiko ikuspuntu musikologiko originaletik hurbildu nahi dugu; beraz, beste ikuspegi batetik iragazita daudenez, ezagutzen dituztenentzat oharkabean igaro diren obra edo obren xehetasunak aurkitu edo lehen aldiz aurkitu nahi ditugu. Eta, beste aldetik, musikagilearen beraren aberastasuna erakustea. Izan ere, bizitza osoa izan zuen funtzio, ardura, bizipen eta eragin oso bizi eta aberatsen mende, eta, agian, xehetasun hori ez dago hain presente Antxietari entzuten dion publikoaren artean.
